Józefosław – dawna kolonia niemiecka Ludwigsburg

Po trzecim rozbiorze Polski w 1795 r. Piaseczno i okolice znalazły się w granicach zaboru pruskiego, na terenie tzw. Prus Południowych ze stolicą w Warszawie. Granica z Galicją Zachodnią, należącą do Austrii, przebiegała wzdłuż Wisły. Ta część Mazowsza stanowiła wówczas najdalej na wschód wysunięty teren pod władzą Prus.

Grunty dawnego starostwa piaseczyńskiego, niegdyś należące do króla polskiego przeszły na własność króla pruskiego. Były to m. in  m.in. niezagospodarowane grunty pod Piasecznem, które objęto akcją kolonizacyjną.

Władze pruskie zasiedlając te dobra, kierowały się względami germanizacyjnymi, obronnymi i gospodarczymi. Tworzenie kolonii chłopów niemieckich na ziemiach rdzennie słowiańskich, na których odsetek Niemców, poza dużymi miastami, był znikomy, miało wpłynąć na szybkie rozpowszechnienie języka niemieckiego. Państwu chodziło też o zasiedlenie nieużytków, pomnożenie liczby podatników i o dostarczenie folwarkom robotników.

Na tereny dzisiejszego Józefosławia przybyły w latach 1802‒1803 rodziny z południowo-zachodniej Rzeszy Niemieckiej (Księstwo Wirtemberskie). Plan wydzielonego terenu na potrzeby powstającej kolonii z roku 1801 zachował się w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie. Pierwsze umowy dzierżawy spisano w listopadzie 1801 r. w Lesznowoli, z terminem obowiązywania do 1807 r.

Zgodnie z powszechnym zwyczajem osadnicy przenosząc się na nowe terytoria, nadawali zakładanym miejscowościom nazwy takie same jak w ojczyźnie i tak obszar, na którym zamieszkali  przybysze z Wirtembergii i sąsiedniej Badenii otrzymał nazwę Ludwigsburg. (do dziś w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia istnieje miasto Ludwigsburg położone 13 km na północ od Stuttgartu.)

Koloniści niemieccy byli protestantami wyznania ewangelicko-augsburskiego. Początkowo wszystkie obrzędy religijne odbywały się w kościele rzymskokatolickim w Piasecznie.Własny, drewniany kościół zbudowali w Starej Iwicznej w 1843 r. Budowa istniejącego do dziś murowanego kościoła została zakończona w 1893 r.

W granicach dzisiejszego powiatu piaseczyńskiego utworzono jeszcze 4 kolonie osadników niemieckich:Alt i Neu Ilvesheim (Stara i Nowa Iwiczna), Schwenningen (Świniary) oraz  Kannstatt ( Kąty).

Do grudnia 1806 r., tzn. do czasu wejścia na te tereny wojsk napoleońskich, w Prusach Południowych zdołano osadzić 6 tysięcy osób. Mimo usilnych starań wyniki akcji kolonizacyjnej były słabe, a ta część Mazowsza zachowała swój polski charakter. Duża część kolonistów rezygnowała, zrażona trudnościami na nieznanym terenie. Wiele rodzin jednak mieszkało tu z pokolenia na pokolenie do 1944 r.

W 1820 r. rząd Królestwa Polskiego dokonał zmiany niemieckich nazw kolonii na polskie. Nazwy Józefosław używano odtąd wymiennie z dawną Ludwigsburg, którą pisano z rosyjska Ludwigrod („burg”, „gorod”, miasto). W źródłach pisanych spotyka się też odmiany nazw Ludwichsburg i Ludwisgrod.

W 1961 r. dr Michael Schmit w czasopiśmie „Weg und Ziel”, opublikował tekst zatytułowany „Historia osadnictwa w szwabskiej gminie Alt Ilvesheim” (Stara Iwiczna), w którym m.in. zawarł uzasadnienie nazwy Józefosław. Wiąże ją z księciem Józefem Poniatowskim, który siedem lat wcześniej, w 1813 r. poległ pod Lipskiem.

Do 1867 r. Józefosław należał do gminy Lesznowola. W latach 1867‒1952 znajdował się w granicach gminy Nowo-Iwiczna 
z siedzibą wójta w Starej Iwicznej. Z dniem 1 lipca 1952 r. zniesiono tę jednostkę administracyjną. Wprawdzie utworzono gminę Lesznowola, ale Józefosław włączono 
do gminy Jeziorna. Po likwidacji gmin 
w Polsce od początku 1955 r. należał do gromady Chylice. Z kolei po zniesieniu gromad w roku 1972 r. należy do gminy Piaseczno.

Tekst o historii Józefosławia na podstawie artykułu, który ukazał się gazecie Sąsiedzi nr 8/2014 i 9/2014 (na podstawie książki Ewy i Włodzimierza Bagieńskich „Szkice z dziejów Miasta Piaseczna)